بررسی تغییرات اندازه گروه گرگ خاکستری (Canis lupus) در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو اصفهان

گرگ خاکستری در مقایسه با سایر گوشتخواران بزرگ ایران، از گسترده‌ترین حوزه پراکنش برخورداری است با این وجود مطالعات محدودی در خصوص ابعاد مختلف بوم‌شناختی آن صورت گرفته است. زندگی گروهی و ساختار جمعیتی، یکی از ابعاد مهم بوم‌شناختی گرگ‌ها محسوب می‌شود که عمدتا در اروپا و آمریکای شمالی مورد بررسی قرار گرفته و کمتر در مناطق خشک آسیا مطالعه شده است. بر این اساس، گرگ‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که اندازه دسته‌ها معمولا با اندازه طعمه و قابلیت دسترسی آنها ارتباط دارد. درعین حال، ساختار هر گله گرگ تحت تأثیر بهره‌برداری انسان از جمعیت‌ آنها نیز قرار دارد. مطالعه حاضر از تیر 1386 تا فروردین 1388 در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو، به عنوان یک زیستگاه خشک که تراکم بالایی از انواع گاوسانان وحشی و اهلی در آن زیست می‌نمایند، انجام گرفت. ترانسکت‌هایی که در بخش‌های مختلف منطقه قرار داشت، به صورت ماهانه پیمایش و درمجموع 65 بار گرگ به صورت مستقیم مشاهده شد. میانگین اندازه گروه‌ها 37/2 (19/0=SE) بود و بزرگی دسته‌های گرگ در فصول مختلف عموما پیرامون 2 تعیین شد و تفاوت معنی‌داری بین اندازه گروه‌ها در فصول مختلف (339/0=P، 143/1=(61,3)F) و حاشیه و مرکز منطقه (423/0P=، 58 df=، 807/0= t) مشاهده نشد. گروه‌های گرگ در قمیشلو یکی از کوچک‌ترین اندازه‌های ثبت شده در دنیا است و به نظر می‌رسد دلیل آن کوچک بودن اندازه طعمه‌ها در این منطقه نسبت به سایر مناطق حوزه انتشار آن است. عوامل انسانی از قبیل شکار مستقیم و تصادفات جاده‌ای از علل مهم تلفات گرگ در قمیشلو است، لیکن ترکیب افراد مشاهده شده این فرضیه را برای مطالعات آتی مطرح می‌نماید که جمعیت گرگ‌ها در قمیشلو در حالت پایدار است و تحت فشار شدید برای بهره‌برداری قرار ندارد.